Klaar om te beginnen?
Een rekening openen doet u geheel online in drie eenvoudige stappen.
Uw portefeuille beschermen tegen turbulentie op de beurs?
Hans Oudshoorn
Beleggerstrainer SaxoAcademy
Samenvatting: De beurzen beleefden dit jaar een positieve start, sinds midden februari haperen de koersen echter. In dit artikel maakt u kennis met een optieconstructie waarmee u zich beschermt tegen verdere koersdaling, maar wel profiteert als koersen stijgen: de collar.
Level: Ervaren
Dit artikel is onderdeel van de Quarterly Outlook.
De collar: risico’s verlagen met behoud van opwaarts potentieel
De beurzen kenden dit jaar een kickstart. Midden februari koersten indices wereldwijd zo’n 10% hoger. Maar hardnekkige inflatie, verder oplopende rentes, verkrappend monetair beleid en centrale banken die balansen afbouwen deden de markten vanaf dat moment haperen.
Met het faillissement van Sillicon Valley Bank en de opgelopen spanning rond Credit Suisse is de turbulentie op de beurs de laatste weken toegenomen. Het maakt dat beleggers – die regelmatig zweven tussen hoop en vrees – op zoek zijn naar mogelijkheden om de portefeuille te beschermen.
Een manier om risico’s te verkleinen met behoud van opwaarts potentieel – markten herstellen immers soms sneller dan verwacht – is door gebruik te maken van een collar. Deze optiestrategie kan goed defensief worden toegepast. In dit artikel leg ik uit wat een collar is, hoe de collar werkt en geef een voorbeeld uit de praktijk.
Let wel: opties zijn risicovolle, complexe producten en vereisen kennis, beleggingservaring en in veel toepassingen een hoge risicoacceptatie. Wij adviseren u, voordat u in opties belegt, zich goed te informeren over de werking en risico’s en de kennis- en ervaringstoets te doorlopen. Als u zich eerst verder verdiepen, kunt u bijvoorbeeld ook het webinar Beginnen met opties terugkijken.
De collar uitgelegd: bouwstenen van de constructie
Een collar kent drie bouwstenen: een aandelenpositie, een gekochte out of the money put optie en een geschreven (verkochte) out of the money call optie met dezelfde expiratiedatum.
In het kort is de gekochte put een brandverzekering op de aandelen en de verkochte call een manier om de betaalde verzekeringspremie wat te verlagen.
Doorgaans wordt de constructie – die ook populair is bij professionele beleggers – toegepast op individuele aandelen. Echter, het kan ook relatief eenvoudig op portefeuilleniveau. Veel particuliere beleggers bezitten namelijk ‘klassieke’ aandelen zoals Ahold Delhaize, ASML, ING, Philips, Shell en Unilever. Portefeuilles met aandelen van deze mammoettankers van de economie bewegen goed mee (correleren) met de ontwikkeling van de AEX.
Goed om te weten: voor het gemak houd ik in dit artikel geen rekening met mogelijke dividenden.
De collar toepassen: een praktijkvoorbeeld
Long put september 720, short call september 800 (jaar 2023)
Stel, uw portefeuille heeft een waarde van ongeveer € 74.000 (huidige stand AEX 740 maal 100, de contractgrootte van de indexopties) en u wilt deze zomer met een gerust hart op zomervakantie.
Het idee van de collar: u koopt een put AEX Sep ’23 met een uitoefenprijs van 720 en verkoopt een call AEX Sep ’23 800. Op het moment van schrijven van dit artikel, dinsdag 21 maart, betaalt u voor de put net iets minder dan € 32. Net als bij aandelen moet u rekening houden met de contractgrootte van 100, zodat u afgerond € 3.200 betaalt. Voor de call ontvangt u bijna € 12, ofwel € 1.200.
Per saldo is de investering afgerond € 2.000 en daarmee heeft u tot en met de derde vrijdag van september effectief bescherming vanaf 700 punten in de index (uitoefenprijs put 720 minus de betaalde premie van € 20). Het mooie is dat u dat binnen uw rekening visueel in kaart kan brengen; zie figuur 1 hieronder.
Houd rekening met het eigen risico.
Als belegger is het zinvol scenario’s in kaart te brengen waar u mee te maken kunt krijgen en de potentiële impact voor de portefeuille. Allereerst bespreek ik de situatie van een (verdere) daling, vervolgens die van een stijging. Afsluiten doe ik met een zijwaartse beweging van de markt.
Scenario 1: wat als de beurs daalt
Om met een extreme daling naar een AEX van 0 te beginnen: er sprake is van een eigen risico. Bij een initiële portefeuillewaarde van € 74.000 en een break-even point op 700 punten, ofwel € 70.000, is het eigen risico € 4.000. Dat is tevens uw maximale risico als u de collar opzet.
Nemen we de collar van € 2.000 mee als investering boven op de initiële portefeuillewaarde van € 74.000, dan is het maximale verlies 5,26% (€ 4.000/€ 76.000). Let wel, deze situatie doet zich voor als de AEX in september op 0 staat en de onderliggende portefeuille ook (nagenoeg) waardeloos is. In theorie is het mogelijk, in de praktijk zal het waarschijnlijk niet zo’n vaart lopen.
Wat als de AEX op korte termijn 80 punten zakt, van 740 naar 660? Wat gebeurt er dan met de constructie? De aandelenportefeuille zal grofweg van € 74.000 naar € 66.000 zakken, de put wordt meer en de call wordt minder waard. De vraag is hoe de optieprijzen dan bij benadering veranderen. Het leuke is dat u dit vrij eenvoudig kunt simuleren.
Als de AEX 80 punten onderuitgaat en 660 punten noteert, is de put september 720 liefst 60 punten in the money geworden. Om erachter te komen hoeveel de put dan ongeveer waard is, kunt u de volgende vraag stellen: welke put (looptijd september) is nu 60 punten in the money? Bij een actuele stand van 740, is dat de put 800. In het overzicht kunt u zien dat deze put bijna € 73 waard is. Op de put 720, waarvoor u bij aankoop € 32 betaalde, haalt u dus een resultaat van zo’n € 41 (ofwel € 4.100).
En de call premie? Staat de index 660, dan is de call 800 uit de constructie 140 punten out of the money geworden. Om erachter te komen hoeveel de call dan bij benadering waard is, kunt u de volgende vraag stellen: welke call (looptijd september) is op dit moment 140 out of the money? Bij een actuele stand van 740, is dat de call 880. In het overzicht valt te zien dat deze call nog € 1,40 waard is. Aangezien u bij verkoop bijna € 12 ontving voor de call 800, betekent dit een resultaat van ongeveer € 10,50, ofwel € 1.050 voor de call.
Het resultaat voor de portefeuille en de collar bij een plotse daling van 80 punten komt dan neer op:
- Verlies aandelenportefeuille € 8.000
- Winst gekochte put optie € 4.100
- Winst verkocht call optie € 1.050
Samenvattend is het resultaat bij deze scherpe daling bij benadering een verlies van € 2.850. Dat is 3,75% van de initiële investering (2.850/76.000). Een stuk minder dan het verlies van 10,81% voor de AEX (daling van 740 naar 660). Houdt u er wel rekening mee dat als de daling niet plots, maar langer in beslag neemt, er ook nog tijdswaarde uit de opties lekt. Het verlies kan dus groter zijn dan de geschatte € 2.850.
Wat nog meer? Mocht de index gezakt zijn naar 660 en u verwacht dat de markt stabiliseert of herstelt, dan kunt u ervoor kiezen om de collar op te ruimen. Dat wil zeggen, de put verkopen en de call terugkopen.
Verwacht u een verdere daling? Dan kunt u de collar laten staan, of opruimen en een nieuwe opzetten. Pas bij het opzetten van een nieuwe collar wel de uitoefenprijzen en eventueel looptijden aan: van een gekochte put 720 naar een gekochte put 640, en van een verkochte call 800 naar een verkochte call 720 met een looptijd tot december 2023 bijvoorbeeld.
Scenario 2: wat als de beurs herstelt?
De beste beursdagen volgen vaak na de slechtste. Stel dat de beurs niet (verder) onderuit gaat, maar de opmars van begin dit jaar hervat. Hoe ziet de waardeontwikkeling van de portefeuille er dan uit? Denkend in extremen: vanaf een stand van 800 punten voor de AEX begint de geschreven call tegen te werken. Kortom, de call zorgt voor een dakje op de investering. Staat de AEX op expiratie op 800 punten, dan is de onderliggende aandelenportefeuille gestegen van € 74.000 (AEX 740) naar € 80.000 (AEX 800). Een winst van € 6.000 bruto. Rekening houdend met de investering in de collar van € 2.000, blijft er in deze situatie netto € 4.000 winst over. Dat is 5,26% (4000/76.000). Niet slecht voor een constructie die in de eerste plaats is opgezet om risico’s te beperken. Voor de duidelijkheid: ook als de AEX op 850 of 1000 punten staat, blijft het maximale resultaat € 4.000 (5,26%). Houdt u in deze situatie wel rekening met cash settlement van de geschreven AEX call.
Goed om te weten: komt de stijging van de AEX rustig in de tijd tot stand, dan komt het maximale resultaat pas tegen het einde van de looptijd van de opties in zicht.
Scenario 3: Wat als de beurs zijwaarts beweegt?
Stel dat de AEX stabiliseert rond een niveau van 740, wat betekent dit voor u als belegger? De waarde van de aandelenportefeuille zal dan rond € 74.000 zwerven. De collar van € 2.000 zal in de tijd dan steeds iets minder waard worden en op expiratie waardeloos aflopen. Deze € 2.000 is in dit scenario dus uw maximale verlies. Dat is 2,63% (2000/76.000).
Aangezien het een geleidelijk proces is, kunt u simuleren wat de collar waard is als de AEX drie maanden rond de 740 punten kabbelt. Een ding staat vast: zowel de put als call zijn drie maanden aan tijdswaarde kwijt. Om een inschatting te maken van de waarde van de collar heb ik naar de aankomende juni-series gekeken. Waarom? Deze collar heeft vandaag (in maart) drie maanden looptijd. Precies de resterende looptijd die de opgezette ‘september collar’ in juni nog heeft.
Wat blijkt? De put is over drie maanden geen € 32, maar nog € 22 waard. Per saldo verlies de put dus € 10 in drie maanden tijd. En de call 800? Ook die wordt minder waard. Die zakt van bijna € 12 naar € 4. Aangezien u de call heeft geschreven, betekent dat een winst van € 8. Per saldo kost de collar u in drie maanden € 200. Besef, het is een inschatting. Het daadwerkelijk resultaat kan wat afwijken.
Wat nog meer? Mocht de index inderdaad drie maanden blijven hangen, maar u vertrouwt de markten nog niet, dan kunt u ervoor kiezen om de ‘september collar’ op te ruimen en uw verlies van circa € 200 te nemen. U kunt dan een nieuwe collar opzetten. Bijvoorbeeld opnieuw een gekochte put 720 en een verkochte call 800, maar dan met een looptijd tot december 2023.
De collar in een notendop
Met een collar kunt u een bepaalde mate van bescherming inbouwen. Het is geen constructie om een hoog rendement na te streven. Het is een veiligheidsriem voor de onderliggende portefeuille met behoud van opwaarts potentieel tot het niveau van de geschreven call.
Uiteraard zijn er meerdere wegen naar Rome. Afhankelijk van uw risicoprofiel kunt u variëren met de constructie en uw persoonlijke smaak toevoegen. Zo kunt u werken met opties die verder of juist minder ver out of the money zijn en/of die kortere of juist langere looptijden hebben. De keuze is aan u. Wat u ook doet, succes op de beurs!
Beleggen kent risico’s. Uw inleg kan minder waard worden.
Wat u moet weten over opties
Opties zijn risicovolle, complexe producten en vereisen kennis, beleggingservaring en in veel toepassingen een hoge risicoacceptatie. Wij adviseren u, voordat u in opties belegt, zich goed te informeren over de werking en risico’s en de kennis- en ervaringstoets te doorlopen. In de Gebruikersvoorwaarden van Saxo Bank vindt u hier meer informatie over in de Belangrijke Informatie Opties, Futures en Margin. Ook kunt u op de website van Saxo Bank het Essentiële-informatiedocument van de optie raadplegen waarin u wilt beleggen. U kunt alleen handelen in opties als u de Overeenkomst Derivaten heeft afgesloten. Opties zijn niet geschikt voor beginnende beleggers omdat het complexe beleggingsproducten zijn. Voor de geïnformeerde beleggers zijn opties mogelijk geschikt. Dit komt omdat opties niet alleen offensief ingezet kunnen worden maar ook defensief. Denk hierbij aan het kopen van puts ter bescherming of het gedekt schrijven van call opties dat enige buffer voor een neerwaartse beweging geeft. Voor gevorderde beleggers zijn opties geschikt omdat deze belegger in staat wordt geacht een juiste inschatting van de risico’s die behoren bij het beleggen in opties.
Nieuwste artikelen
Thought Starters
Beleggen kent risico’s, uw inleg kan minder waard worden.
De informatie op deze pagina is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De beloning van de auteur van dit artikel staat/stond/zal niet direct of indirect in relatie (staan) met zijn specifieke aanbevelingen of standpunten. Ondanks het feit dat Saxo Nederland alle zorgvuldigheid in acht neemt bij het samenstellen en onderhouden van deze pagina's, en daarbij gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar geacht worden, kan Saxo Nederland niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de geboden informatie. Indien u zonder verificatie of advies gebruikmaakt van de verstrekte informatie, doet u dat voor eigen rekening en risico. Aan de informatie op deze pagina's kunnen geen rechten worden ontleend. Saxo Nederland is een handelsnaam van Saxo Bank A/S. Beleggen brengt risico’s met zich mee. Uw inleg kan minder waard worden. Meer informatie over de specifieke productrisico’s kunt u lezen op de productpagina’s.